Ước mơ của chí phèo

     

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (43.72 KB, 4 trang )


Bạn đang xem: Ước mơ của chí phèo

Nếu như Vũ Trọng Phụng đưa ta đến nơi đô thị phồn hoa tấp nậpđầy lọc lừa dối trá với tác phẩm “Số Đỏ”, Thạch Lam đưa ta đến nơi phốHuyện nửa quê nửa tỉnh với tác phẩm “Hai Đứa trẻ”. Thì riêng NamCao, ông lại đưa ta trở về miền quê lam lũ, với những số phận thấp cổ béhọng bị chà đạp, bị tha hóa vào bước đường cùng, bị cự tuyệt quyền làmngười mà tiêu biểu là nhân vật Chí phèo trong tác phẩm cùng tên đượcNam Cao sáng tác năm 1941.Là một trong những cây bút hàng đầu của văn học Việt Nam thế kỷXX, Nam Cao đã nhìn và cảm nhận sâu sắc số kiếp khốn khổ của ngườinông dân trong xã hội cũ và lột tả nó một cách chân thực qua nhân vậtChí Phèo. Trước khi ở tù, Chí phèo cũng là một con người lương thiện.Mặc dù xuất thân của Chí chỉ là một “số không” tròn trĩnh, không cha,không mẹ, không nhà cửa, không một tấc đất cắm dùi. Vừa ra đời đã bịbỏ rơi ở một lò gạch cũ, bị đem nuôi truyền tay từ người này sang ngườikhác, khi lớn hơn thì phải đi cày thuê quốc mướn kiếm sống qua ngày.Thế nhưng Chí vẫn giữ được tâm hồn trong sạch, Chí từng mơ ước : Cómột ngôi nhà nho nhỏ, chồng cày thuê quốc mướn, vợ dệt vải nương tựanhau sống qua ngày. Một ước mơ thật giản dị. Năm Chí 20 tuổi, Chí trởthành một chàng trai khỏe mạnh và đi làm thuê cho nhà Bá Kiến, Chíthường bị Bà Ba nhà Bá Kiến sai đám lưng, bóp chân, Chí không thấyvui vì điều đó mà chỉ cảm thấy thật nhục nhã. Có thể thấy được Chí làmột con người khỏe mạnh, lương thiện và có một phẩm chất tốt đẹp.Một người như thế, lẽ ra phải được sống một cuộc sống an ổn, bình yên.Nhưng số phận không chiều lòng người.Vì sự ghen tuông vô lý của Bá kiến và cũng vì sự bất công lạc hậucủa xã hội phong kiến mà Chí bị ép đi ở tù. Từ đây, một chàng thanhniên hiền lành khỏe mạnh đã bị nhà tù không có chút ánh sáng tìnhngười ấy biến thành “Con quỷ của làng Vũ Đại”. Nam Cao rất hiếm khimiêu tả ngoại hình nhân vật, nhưng riêng nhân vật Chí Phèo, ông đã
dùng ngòi bút của mình để khiến mọi người thấy được sự thay đổi hoàntoàn của Chí sau khi ra tù. Hình ảnh của Chí được Nam Cao miêu tả:“Cái đầu trọc lốc”, “hàm răng cạo trắng hớn”, “cái mặt thì câng câng đầynhững vết sẹo”, “hai con mắt gườm gườm”. Con người lương thiện chấtphác ngày ấy đã trở nên đáng sợ, thay đổi hoàn toàn vầ nhân hình.Không chỉ vậy, bản chất của Chí đã trở thành một tên du côn, từ khi ra tùchỉ biết chửi rủa, say xỉn hết quán này đến quán khác: “Hắn vừa đi vừachửi. Bao giờ cũng thế, cứ rượu xong là hắn chửi”, “ hắn phải chửi chađứa nào không chửi nhau với hắn”, “ Không biết đứa chết mẹ nào lại đẻra thân hắn cho hắn khổ đến nông nỗi này?”. Chí trở thành một conngười mà ai cũng muốn tránh xa, một tên người không ra người chỉ biếtđập vỏ chai ăn vạ. Bị tha hóa hoàn toàn về nhân tính. Có thể nói nhà tùđã cướp đi cà nhân hình lẫn nhân tính của Chí. Chí chính là điển hìnhcho số phận người nông dân lao động lương thiện, bị vùi dập đến tậncùng. Đồng thời Nam Cao qua hình ảnh này tố cáo chế độ xã hội phongkiến bất công cướp đi quyền làm người của người dân lao động thiệnlương.Chí có lẽ sẽ mãi mãi sống cuộc đời u mê , say thì đạp phá chửi rủamà tỉnh thì đòi nợ thuê, rạch mặt ăn vạ như thế nếu không gặp Thị Nở người đã thay đổi cả cuộc đời Chí. Thị Nở được miêu tả là một ngườiphụ nữ “xấu ma chê quỷ hờn”, nhà ba đời có mả hủi, tính tình lại dở hơi.Nhưng với tình yêu mộc mạc và chân thành, Thị đã đánh thức bản chấtlương thiện nằm sâu trong con người Chí. Sáng hôm ấy khi tỉnh dậy, Chíđã cảm nhận được những âm thanh của cuộc sống: tiếng chim hót, tiếnggõ mái chèo buổi sáng sớm, những âm thành mà đã lâu lắm rồi Chíkhông nghe được. Rồi Chí nhận ra bi kịch của cuộc đời mình, nhận ra sựcô đơn trong tâm hồn mình, sự cô đơn còn đáng sợ hơn cả đói rét và ốmđau. Lần đầu tiên sau bao nhiêu năm tăm tối, Chí thèm được lươngthiện, được sống hòa mình với mọi người xung quanh, được làm lại cuộcđời mình. Ý muốn được trở thành người lương thiện của Chí càng được

Xem thêm: Điểm Chuẩn Ngành Ngôn Ngữ Anh 2019 (Xét Học Bạ Lớp 12): Trường Đh Ngoại Ngữ

đẩy lên cao trào khi Chí nhận được bát cháo hành do chính tay Thị nấu.Hình ảnh “bát cháo hành” là một chi tiết đắt giá góp phần làm nên thànhcông cho tác phẩm, đó là một hình ảnh độc đáo, chân thật mà giàu ýnghĩa. Với Chí, đó là lần đầu tiên và cũng là lần cuối cùng chí được ăntrong tình thương và sự hạnh phúc. Nó có ý nghĩa đặc biệt với chí bởi nóđược nấu bằng bàn tay yêu thương săn sóc mà không phải do Chí đậpphá, do Chí rạch mặt ăn vạ mà có được. Nhờ bát cháo hành mà Chí hoàntoàn thức tỉnh, Chí muốn được quay về với cuộc sống của một con ngườichân chính.Thế nhưng không phải mong muốn nào cũng trở thành hiện thực,Chí muốn được làm người lương thiện nhưng xã hội phong kiến ấy lạitàn nhẫn phá vỡ mọi hy vọng của Chí. Những ngày Thị chăm sóc Chí đãkhiến Chí thấy được sự tốt đẹp của tình yêu, thấy được ánh sáng củacuộc đời, Chí muốn được nên duyên với Thị, cùng xây đắp một gia đìnhnhỏ như giấc mơ giản dị mà ngày trước Chí vẫn thường ao ước. Nhưngbà cô của Thị đã ngăn cản Chí và Thị. Hình ảnh bà cô là đại diện chonhững định kiến của xã hội phong kiến, không chấp nhận những conngười tha hóa quay đầu, không cho người ta một cơ hội làm lại cuộc đời.Vì bà cô mà Thị từ chối Chí, bóp chết hy vọng làm người lương thiệncủa Chí.Bị Thị Nở từ chối khiến con đường quay đầu của Chí đi vào ngõcụt, Chí tuyệt vọng trong men rượu, khóc lên “rưng rứt”, xách dao đếnnhà Bá Kiến. Cuối cùng, Chí đã đam chết Bá Kiến và đồng thời cũng kếtliễu cuộc đời mình. Đó là hành động quyết liệt lấy máu rửa thù củangười nông dân thức tỉnh về quyền sống và cũng là sự chấm dứt cuộcsống của con người trong đau đớn bi kịch giữa ngưỡng của trở và cuộcsống làm người chân chính.Bằng nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lí nhân vật chân thực, sâusắc, nhà văn Nam Cao đã thành công diễn tả cả một thế hệ kiếp người
nông dân bị xã hội phong kiến vùi dập, chà đạp, cự tuyệt quyền làmngười qua nhân vật Chí Phèo. Từ đó tố cáo xã hội phong kiến lạc hậu,nhẫn tâm, đẩy con người ta đến bước đường cùng, đến sự tăm tối tha hóakhông lối ra.“Chí Phèo” đã trở thành tác phẩm nổi tiếng để đời của nhà vănNam Cao. Nhân vật Chí Phèo trở thành nhân vật điển hình đại diện chosố phận những người nông dân trong xã hội phong kiến trước cách mangtháng tám. Tác phẩm cũng là nơi Nam Cao gửi gắm tình thương, sựthông cảm sâu sắc với những số phận bất hạnh, muốn yêu mà khôngđược quyền yêu, muốn sống mà không được quyền sống.


*
Phân tích tấn bi kịch cự tuyệt quyền làm người của “Chí Phèo” trong tác phẩm cùng tên của Nam Cao - Văn 11 3 13 176
*