Ra nhập hay gia nhập

     

Có lẽ do thói quen hay để tiết kiệm thời gian, rất nhiều người dùng số 1 thay cho chữ “một” trong từ “một số”, chẳng hạn như “có 1 số vấn đề gây bức xúc…”. Họ thực ra đang hiểu sai bản chất chữ này. “Một” ở đây không phải là số từ (chỉ số lượng và thứ tự của sự vật, sự việc) mà chính là lượng từ - chỉ lượng ít hay nhiều của sự vật, tương tự như “vài”, “dăm”, “tất cả”, “mọi”… Vì thế, phải viết “một số” chứ không thể là “1 số” được.

Bạn đang xem: Ra nhập hay gia nhập

Trên sách báo, mạng xã hội và các loại văn bản còn có rất nhiều lỗi chính tả phổ biến do không hiểu nghĩa gốc của từ, nhất là các từ Hán Việt, chẳng hạn “gia nhập” bị viết thành “ra nhập”. Gia nhập là một từ Hán Việt, trong đó gia (加) là thêm, tăng thêm, thêm vào; còn nhập (入) có nghĩa là vào, vào trong. Gia nhập nghĩa là tham gia vào, đưa mình vào hàng ngũ một tổ chức, hội nhóm, cộng đồng… nào đó.

Còn “ra nhập” không hề có nghĩa. “Ra” là từ thuần Việt, nghĩa ngược với “vào”, cho dù có thể tùy tiện ghép với “nhập” là từ tố Hán Việt thì nghĩa thu được cũng không liên quan gì với điều người ta muốn diễn đạt khi viết “anh ấy gia nhập tổ chức A”.


*

(Minh họa: OhayTV)

Từ “tham quan” cũng thường xuyên bị viết sai thành “thăm quan”. Tham quan là từ Hán Việt, nghĩa là xem tận nơi, tận mắt để mở rộng hiểu biết hoặc học tập kinh nghiệm. Trong đó, tham (参) là can dự vào, còn quan (観) là xem, nhìn. Sẽ không đúng nếu viết là “thăm quan” với chữ “thăm” thuần Việt - đến chơi để tỏ tình thân, sự quan tâm (thăm nom, thăm hỏi).

Trong số từ Hán Việt rất hay bị viết sai còn có “chẩn đoán” (xác định bệnh dựa trên thăm khám và kết quả xét nghiệm), thường bị viết thành “chuẩn đoán” – một “từ” không hề có trong từ điển tiếng Việt.

“Chẩn” (診) có nghĩa là xem xét, khám bệnh (ngày xưa chưa có xét nghiệm, việc tìm ra bệnh chủ yếu dựa vào xem xét); còn “đoán” (断) là phán đoán, quyết đoán. Trong khi đó, “chuẩn” (准) nghĩa là đúng, chuẩn mực, không liên quan gì đến nghĩa của từ “chẩn đoán” mà chúng ta vẫn dùng.

Bên cạnh đó, rất nhiều lỗi chính tả nhầm lẫn phụ âm đầu tr-ch, s-x, d-gi cũng bắt nguồn từ việc không nắm rõ về từ vựng, như “bánh trưng”, “sôi lạc, sôi xéo”, “dỗ Tổ” trong khi viết đúng phải là “bánh chưng”, “xôi lạc, xôi xéo”, “giỗ Tổ”.


*

Lỗi chính tả "dỗ Tổ" trong một cuốn vở Luyện tập Tiếng Việt lớp 1.

Chữ “chưng” (烝) nghĩa gốc là hơi nóng hoặc hơi nước bốc lên, liên quan đến quá trình nấu bánh. Nếu dùng chữ “trưng” (để ở vị trí dễ nhìn thấy - trưng bày) thì sẽ rất vô nghĩa. “Xôi” là món ăn từ gạo nếp được làm chín bằng hơi nước nóng, hoàn toàn khác với “sôi” là một trạng thái của chất lỏng ở giai đoạn chuyển từ dạng lỏng sang dạng hơi.

Còn “giỗ” trong từ “giỗ Tổ” có nghĩa là lễ tưởng nhớ người đã khuất được tổ chức hằng năm đúng vào ngày họ qua đời, hoàn toàn khác với “dỗ” - dùng lời nói khéo léo hoặc sự chiều chuộng để ai đó bằng lòng, nghe theo, làm theo mình.

Trong phạm vi bài viết ngắn, chỉ xin nêu vài ví dụ như trên, vì không thể liệt kê hết những lỗi chính tả sơ đẳng vẫn xuất hiện với tần suất khá cao trên các loại văn bản. Chỉ mong mọi người đừng coi thường các lỗi chính tả, vì chúng nhẹ thì gây khó chịu, ức chế, nặng có thể dẫn đến các tai họa kiểu “bút sa gà chết”. Chỉ có sự hiểu biết về tiếng Việt và thái độ cẩn trọng khi viết mới giúp chúng ta tránh được những sai sót này.

Xem thêm: 10 Loại Thực Phẩm Giúp Giảm Béo Mặt Không Nên Ăn Gì ? Gợi Ý Thực Đơn Chuẩn Cho Các Cô Nàng

Bạn có đồng tình với ý kiến trên? Hãy chia sẻ ở box bình luận bên dưới.


00Phạm Cường
Ý kiến0Ý kiến0

(VTC News) - Sửng sốt khi những đứa trẻ nhỏ xíu, mới ở tuổi mầm non đã được bố mẹ nhồi nhét khái niệm về ma quỷ, linh hồn, thần chết, ma cà rồng... và hóa trang thành đáng sợ.

Ý kiến0

(VTC News) - Bức xúc trước việc cán bộ thôn thu lại tiền ca sĩ Thủy Tiên ủng hộ người dân Quảng Bình, độc giả phải thốt lên "cán bộ sao lại thiếu hiểu biết pháp luật đến thế".

Ý kiến0

(VTC News) - Bắt dân nộp lại khoản tiền từ thiện họ nhận được là hết sức vô lý và là trò đáng xấu hổ, nhưng không hiểu sao vẫn tái diễn hết năm này đến năm khác.

Ý kiến0

(VTC News) - Không xử lý triệt để loại xe tải "thải bậy" chính là đặt tính mạng người dân vào vòng nguy hiểm, bởi bùn đất rơi xuống có thể tạo cái bẫy giết người trên mặt đường.

Ý kiến0

(VTC News) - Chỉ trong 6 ngày, Thủy Tiên đã nhận được hơn 100 tỷ đồng cứu trợ đồng bào vùng lũ miền Trung; nhờ đâu lời kêu gọi của cô được hưởng ứng mạnh mẽ đến thế?

Ý kiến0

(VTC News) - Kẻ tạo tiengtrungquoc.edu.vn giả “bão số 8 sẽ mạnh cấp siêu bão và đổ bộ miền Trung” hẳn là vô cảm trước nỗi khổ của đồng bào nên mới làm được chuyện thất đức đến thế.

Ý kiến0

(VTC News) - Gần 100 tỷ đồng cùng những chuyến xe cứu trợ nổ máy trong đêm, từ mọi miền tổ quốc hướng về miền Trung ruột thịt là điều được góp nhặt từ tấm lòng của cư dân mạng.

Ý kiến0

(VTC News) - Xin nghiêng mình cảm kích, tri ân và vĩnh biệt những người lính hy sinh, vì nhân dân quên mình.

Ý kiến0

(VTC News) - Câu chuyện 13 cán bộ chiến sĩ hy sinh khi làm nhiệm vụ cứu nạn ở thủy điện Rào Trăng 3 khiến hàng triệu người tiếc thương.


Thời sự quốc tế0

CNN đưa tiengtrungquoc.edu.vn con rể Jared Kushner và Đệ nhất Phu nhân Melania Trump khuyên đương kim Tổng thống Donald Trump chấp nhận kết quả bầu cử.

Chính trị0

Bộ Chính trị quyết định thi hành kỷ luật ông Nguyễn Văn Bình, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương bằng hình thức cảnh cáo.

Thể thao0

Kevin De Bruyne đã không thành công trên chấm phạt đền và đá bay đi cơ hội giành trọn vẹn 3 điểm của Man City trước Liverpool.