Luật sư trần minh hải
Theo ông Hải, hệ thống pháp luật hình sự liên quan đến tín dụng đen đang chống nhầm mục tiêu. Cần một định nghĩa rõ ràng về tín dụng đen.
Bạn đang xem: Luật sư trần minh hải
 |
| Luật sư Trần Minh Hải,Giám đốc Công ty Luật BASICO |
“Tín dụng đen là hoạt động cho vay mà người cho vay có yếu tố lừa dối, ép buộc người đi vay hoặc có dấu hiệu xâm phạm tính mạng, sức khỏe, chiếm đoạt tài sản của người đi vay”, ông Hải giải thích và cho biết, hệ thống pháp luật hình sự đang có sự phòng chống nhầm đối với tín dụng đen.
Theo ông Hải, để nâng tầm phòng chống tín dụng đen lên mức hình sự, chúng ta có điều luật đặc trưng là “Tội cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự” - Điều 201, Bộ luật Hình sự.
“1. Người nào trong giao dịch dân sự mà cho vay với lãi suất gấp 05 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự, thu lợi bất chính từ 30.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng hoặc đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc đã bị kết án về tội này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng hoặc phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm”.
Quy định trên hướng tới việc xử lý nghiêm khắc các hoạt động cho vay mà lãi suất cao gấp 5 lần mức lãi suất cao nhất quy định trong Bộ luật dân sự. Mức lãi suất chạm ngưỡng hình sự là từ 100%/năm, bởi mức lãi suất cao nhất theo Bộ luật Dân sự là 20%/năm.
Thực tế, có những trường hợp vay vốn mà người vay sẵn sàng chấp nhận mức lãi suất vượt ngưỡng hình sự vì nhu cầu vay vốn cấp thiết và vì lợi ích thiết thực của chính họ. Chẳng hạn, đến hạn trả 100 triệu đồng để chuộc lại tài sản có giá 2 tỷ đồng, thì người vay sẵn sàng chấp nhận khoản vay với lãi suất vài trăm % một năm để chuộc lại tài sản rất giá trị.
Vậy nên, miễn là người vay và người đi vay đồng thuận, lãi suất cao đến đâu pháp luật hình sự cũng không nên can thiệp. Không thể lý luận cần xử lý hình sự cho vay nặng lãi để tránh bóc lột. Điều này không phù hợp với thị trường.
Xem thêm: Tác Dụng Của Rau Mùi Tàu - Công Dụng Ít Ai Ngờ Của Mùi Tàu
Ngay giới ngân hàng hiện nay, các mức lãi suất lên đến 70-80%/năm vẫn áp dụng khi khách hàng vay vốn có yếu tố không rõ ràng về nguồn thu..., miễn là giới ngân hàng vẫn thấy có thể cho vay với mức lãi suất phù hợp rủi ro.
"Theo tôi, Bộ luật Hình sự đã nhầm lẫn trong đấu tranh phòng chống tín dụng đen. Không có một điều luật nào đặc trưng về tín dụng đen, chống thẳng vào bản chất nguy hiểm của loại hình cho vay gây mất an toàn xã hội. Ngược lại, quy định hiện hữu tại Điều 201 khiến cho mọi tổ chức cho vay hợp pháp chùn bước, không dám giải phóng nguồn vốn tín dụng cho những khoản vay lãi suất cao từ 100%/năm. Kết cục dẫn đến thực tế, tín dụng đen có sân chơi độc quyền bởi giới cho vay bất tuân pháp luật sẵn sàng vượt qua giới hạn của điều luật nói trên. Người đi vay không hề được bảo vệ hữu hiệu trong trường hợp này bởi hệ thống pháp luật", ông Hải nói.
Theo ông Hải, chống nhầm tín dụng đen sẽ vô tình co hẹp hoạt động của tín dụng tiêu dùng.
Các quy định hiện nay tại Thông tư số 39/NHNN về hoạt động cho vay nói chung của tổ chức tín dụng và Thông tư số 43/NHNN về cho vay tiêu dùng của công ty tài chính đều đang đặt ra những cản trở rõ ràng về đáp ứng nhu cầu cho vay.
Theo các văn bản này, giới tổ chức tín dụng chỉ được giới hạn cho vay tiêu dùng với các nhu cầu được các Thông tư cho phép. Vậy là rất nhiều các mục đích vay vốn tiêu dùng thực tế khó có thể đáp ứng. Chẳng hạn, một người vay tiền cá nhân từ người khác để mua một chiếc xe máy, nay có nhu cầu vay để trả nợ nốt một phần tiền còn lại của khoản nợ đến hạn. Điều chắc chắn, giới tài chính ngân hàng không thể cho vay, bởi nhu cầu này không nằm trong sự cho phép của Thông tư số 39, Thông tư số 43.
Tọa đàm về hoạt động cho vay tiêu dùng năm thứ ba với chủ đề “Phát triển Tín dụng tiêu dùng – Giải pháp đẩy lùi tín dụng đen” đang diễn...
