Giao hưởng định mệnh beethoven

Bản Giao hưởng Số 5 cung Đô thứ Op. 67 “Định mệnh” được Beethoven sáng tác vào giai đoạn 1804-1808. Đây là một trong những bản giao hưởng âm nhạc cổ điển nổi tiếng nhất và phổ biến nhất, và thường được trình diễn tại các buổi hòa tấu.

Quá trình sáng tác:

Bản giao hưởng Số 5 có một quá trình thai nghén lâu dài.Những phác thảo đầu tiên cho nó được Beethoven bắt tay vào thực hiện vào năm1804 ngay sau khi ông hoàn thành Bản Giao hưởng số 3. Tuy nhiên, quá trình sángtác tác phẩm này bị gián đoạn bởi việc chuẩn bị cho những tác phẩm khác như vởopera Fidelio, bản piano sonata Appassionata, ba bản Razumovsky cho tứ tấu bộdây, Concerto cho Violin, bản Giao hưởng số 4 và Mass cung Đô trưởng. Mãi chođến năm 1807 Beethoven mới có thể quay lại với việc sáng tác bản giao hưởng số5 và hoàn thành vào năm 1808. Nó được thực hiện song song với bản giao hưởng số6 và cả hai bản giao hưởng này được công diễn vào cùng một ngày.

Bạn đang xem: Giao hưởng định mệnh beethoven

Beethoven hoàn thành bản Giao hưởng Số 5 ở giữa những năm ba mươi tuổi khi cuộc sống của ông gặp nhiều rắc rối bởi căn bệnh điếc ngày càng trầm trọng. Bối cảnh lịch sử thế giới khi đó được đánh dấu bởi những cuộc chiến của Napoléon, bạo loạn chính trị ở Áo, và sự chiếm đóng kinh đô Viên của binh đoàn Napoléon vào năm 1805.

Biểu diễn và cảm nhận:

Clip là trọn vẹn tác phẩm được biểu diễn bởi dàn nhạc Festival Mozart Orchestra và nhạc trưởng chỉ huy Anton Nanut:

Chương 1 Allegro

Chương đầu mở màn với mô típ 4 nốt đã đề cập ở trên, mộttrong những mô tip nổi tiếng nhất của âm nhạc phương Tây. Có khá nhiều tranhcãi giữa các nhạc trưởng về nhịp điệu để chơi bốn nốt mở màn này. Một số nhạctrưởng tuân thủ chặt chẽ theo nhịp allegro (nhịp nhanh khoảng 120-168 nhịp trênphút); một số khác nhằm nhấn mạnh sự nặng nề của tiếng gõ cửa định mệnh lạichơi bốn nốt mở đầu với nhịp điệu rất chậm và trang nghiêm; một số khác thìchơi theo nhịp molto ritardando (chơi mỗi nhịp bốn nốt chậm dần), cho rằng dấulặng trên nốt thứ tư đóng vai trò cân bằng. Một số nhà phê bình nhấn mạnh điềuquan trọng là phải thể hiện được tinh thần của nhịp hai-một và cho rằng nhịpmột-hai-ba-bốn thường bị chơi sai.

Chương đầu được viết theo hình thức sonata truyền thống màBeethoven thừa hưởng từ những nhà soạn nhạc cổ điển tiền bối Haydn và Mozart(trong đó ý tưởng chính được thể hiện ngay từ những trang đầu tiên và được tiếptục đưa đẩy và phát triển lên qua rất nhiều nốt nhạc, với sự lặp lại kịch tínhcủa đoạn mở đầu – dấu tóm tắt – ở quãng ba phần tư của toàn bộ chương). Nó bắtđầu với hai đoạn kịch tính cực mạnh, một mô tip nổi tiếng nhằm thu hút sự chú ýcủa thính giả. Tiếp theo bốn nhịp đầu Beethoven sử dụng biện pháp lặp và tiếpnối để phát triển chủ đề. Bốn nốt lặp lại ngắn gọn như xô đầy lên nhau với nhịpđộ đều đặn tạo nên một giai điệu đơn nhất liên tục trôi chảy. Ngay sau đó, mộtđoạn nối được chơi bằng kèn cor với âm hưởng nhanh mạnh thế chỗ trước khi chủđề thứ hai được giới thiệu. Chủ đề thứ hai này được chơ ở cung Mi giáng, giọngtrưởng tương đương, và nó trữ tình hơn, được viết cho piano và với bốn nốt môtíp được chơi phụ hoạ bởi bộ vỹ. Phần tái hiện một lần nữa lại dựa trên bốn nốtmô típ. Sự phát triển của phân đoạn tiếp tục sử dụng biện pháp chuyển giọng,tiếp nối và lặp lại và đoạn nối. Trong đoạn lặp lại này, có một phần độc tấungắn dành cho oboe theo phong cách gần như ngẫu hứng, và toàn bộ chương đầu kếtthúc với coda (đoạn kết của một chương nhạc) mãnh liệt.

Chương 2: Adante con moto

Chương 2 chơi ở cung La trưởng mang đậm tính trữ tình vớihình thức chủ đề kép biến tấu, tức là hai chủ đề cùng xuất hiện và biến đổiluân phiên nhau. Tiếp theo những đoạn biến tấu là một phần coda dài.

Chương này mở đầu với sự lên tiếng của chủ đề thứ nhất, mộtgiai điều được đồng tấu bằng viola và cello với double bass phụ hoạ. Chủ đề thứhai ngay lập tức theo sau bằng hoà âm tạo ra bởi clarinet, basson, violin, vớigiải âm ba nốt cho viola và bass. Ở đoạn biến tấu tiếp theo chủ để thứ nhất lạixuất hiện và tiếp nối nó là chủ để thứ ba, 32 nốt chơi bằng viola và cello vớimột đoạn đối chọi chơi bởi sáo, oboe và basson. Tiếp theo một khúc chuyển tiếptoàn bộ dàn nhạc cùng hoà tấu với nhịp điệu cực mạnh, dẫn tới một đoạn cao tràomạnh dần, và đoạn coda để kết thúc chương.

Xem thêm: Top 10 Xe Bán Chạy Nhất Tại Việt Nam Tháng 8/2021, Top 10 Doanh Số Xe Bán Chạy 2021

Chương 3: Scherzo. Allegro

Chương 3 có cấu trúc ba lớp, bao gồm scherzo và trio đượcviết theo khuôn mẫu của chương ba trong nhạc giao hưởng thời kỳ Cổ điển, trongđó đoạn scherzo chính được chơi liên hoàn, rồi đến một phần trio đối lập, vàđoạn scherzo sẽ lặp lại, và đến coda kết thúc. Tuy nhiên trong khi nhạc giaohưởng thời kỳ Cổ điển thông thường sử dụng minuet và trio cho chương ba thìBeethoven lại có cách tân bằng cách sử dụng cấu trúc scherzo và trio.

Chương 3 này lại quay lại chơi ở cung Đô thứ ở đoạn mở đầuvà bắt đầu với chủ đề được chơi bằng cello và double

Chủ đề mở màn được đáp lại bằng một chủ để tương phản chơibằng nhạc cụ bộ hơi, và đoạn này được lặp lại. Sau đó kèn cor lên tiếng mạnh mẽđể tuyên bố chủ để chính của chương và phần nhạc phát triển từ đây.

Phần trio chơi ở cung Đô trưởng và được viết theo lối đốiâm. Khi đoạn scherzo trở lại lần cuối cùng, nó được chơi bằng bộ dây hết sứcnhẹ nhàng với kỹ thuật pizzicato.

“Phần scherzo tạo sự đối lập tương tự như những giaiđiệu chậm trong đó chúng phát triển từ những đặc điểm cực kỳ khác biệt giữascherzo và trio… Scherzo đối lập hình ảnh này với mô tip (3+1) nổi tiếng củachương đầu, cái có tính quyết định xuyên suốt toàn bộ chương.”

Chương 4: Allegro

Âm điệu hân hoan và hồ hởi của chương kết ngay lập tức theosau scherzo mà không hề bị ngắt quãng. Nó được viết theo hính thức sonata biếnthể khác lạ: ở phần cuối của đoạn phát triển chủ đề, các nhạc cụ tạm ngưng ởphách át, chơi cực mạnh, và âm nhạc được tiếp tục chơi sau đoạn ngừng với điệpkhúc nhẹ nhàng của “chủ đề kèn cor” trong điệu scherzo. Phần tóm tắtsau đó được giới thiệu bằng nhịp điệu mạnh dần phát ra từ những nhịp cuối cùngcủa phần scherzo thêm vào, giống hệt nhạc của phần mở đầu chương. Đưa phần tạmngưng vào chương cuối với chất liệu từ ‘vũ điệu’ thứ ba này lần đầu tiên đượcHaydn sử dụng trong tác phẩm Giao hưởng số 46 cung Si của ông vào năm 1977.Không ai biết liệu có phải Beethoven học tập từ tác phần này hay không.

Chương cuối Bản giao hưởng Số 5 kết thúc bằng một coda rấtdài, trong đó những chủ đề chính của chương được chơi theo hình thức cô đọng vềnhịp điệu. Càng tới cuối nhịp điệu chuyển dần về presto (rất nhanh). Bản giaohưởng kết thúc bằng 29 nhịp ở hợp âm Đô trưởng, chơi cực mạnh. Charles Rosentrong The Classical Style<18> cho rằng kết thúc này thể hiện cảm nhận Beethovenvề tính thương quan trong nhạc thời kỳ Cổ điển: đoạn “kết dài đến khótin” hoàn toàn ở cung đô trưởng là cần thiết “để kết lại sự căngthẳng tột độ của tác phẩm đồ sộ này.”

Đôi nét về tác giả:

Ludwig van Beethoven (17 tháng 12 năm 1770 – 26 tháng 3 năm 1827) là một nhà soạn nhạc cổ điển người Đức. Phần lớn thời gian ông sống ở Viên, Áo. Ông là một hình tượng âm nhạc quan trọng trong giai đoạn giao thời từ thời kỳ âm nhạc cổ điển sang thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Ông có thể được coi là người dọn đường (Wegbereiter) cho thời kỳ âm nhạc lãng mạn. Beethoven được khắp nơi công nhận là nhà soạn nhạc vĩ đại nhất, nổi tiếng nhất và có ảnh hưởng tới rất nhiều những nhà soạn nhạc, nhạc sĩ, và khán giả về sau.